Obrzędowość doroczna

Obrzędowość doroczna to termin używany do określenia wszelkich nieinstyktownych, prowadzonych w sposób nieracjonalny ludzkich, indywidualnych bądź zbiorowych działań lub serii działań, związanych z jakimś dniem lub okresem roku, które związane są zachowaniami ukształtowanymi przez obowiązujące wartości i normy. Do obrzędów dorocznych możemy więc zaliczyć tradycje, obrzędy, zwyczaje a także wierzenia, zabiegi magiczne itp. związane z obchodami świąt kościelnych, narodowych, szkolnych, obyczajowych.

Doroczna obrzędowość jest nierozłącznie związana z kalendarzem, stosowana w nich bowiem rachuba czasu, podobnie, jak terminy najważniejszych i najstarszych świąt i uroczystości są wyznaczane przez zjawiska związane z obrotami ziemi, zmianami cyklu słonecznego i faz księżyca, które kiedyś dyktowały cały rytm życia ludzi. To właśnie święta, uroczystości i kultowe obchody były podstawą zwyczajowych, niepisanych kalendarzy pomagających w organizacji życia i działania ludzi, do dzisiaj często używa się wyrażeń typu „przed Wielkanocą” albo „po Nowym Roku” jako rozróżnień czasowych.

Polski rok obrzędowy w dużej mierze został ukształtowany przez Kościół katolicki, obchodzimy takie święta, jak Boże Narodzenie, Wielkanoc związaną w tradycji Kościoła ze zmartwychwstaniem Chrystusa, wiele świąt związanych z patronatem Matki Bożej i całą masę wspomnień świętych. Wiele z obecnych świąt, bądź zwyczajów im towarzyszących jest jednak swoistą „nakładką” na te istniejące w czasach przedchrześcijańskich, a święci zastępują czczone w tychże czasach bóstwa opiekuńcze, przykładem może być choćby bardzo popularna Sobótka– dziś wspomnienie Świętego Jana, niegdyś był to moment, kiedy czczono pogańskie bóstwo – Kupałę. Ponadto ze względu na podział Polski na wiele regionów, w różnych jej obszarach obrzędowość różni się od siebie, czasem sposobem obchodów, a czasami nawet poszczególnymi świętami. Okresem roku najbardziej obfitującym w obrzędy jest wiosna, wynika to najprawdopodobniej z kultu odradzającej się po zimie przyrody obecnego u Słowian i z rozpoczęciem nowego roku gospodarskiego.

Następny Post

Antropologia

Antropologia to interdyscyplinarna dziedzina nauki na pograniczu nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych. Zajmuje się badaniem człowieka jako jednostki w społeczeństwie w kontekście historycznej zmienności, biorąc pod uwagę warunki socjalno-ekonomiczne oraz kulturowe; poszukuje zrozumienia roli kultury i struktur władzy w życiu człowieka. Ma dwa podstawowe nurty: antropologię fizyczną zajmującą się zmiennością […]