Oczepiny – zwane też przedbabinami, czepieniem, czepinami to dawny obrzęd weselny znany u większości ludów słowiańskich, podczas którego panna młoda symbolicznie przechodziła ze stanu panieńskiego w zamężny. Nazwa oczepiny pochodzi od czepca, nakrycia głowy, jakie nosiły mężatki w miejsce panieńskiego wianka.
Oczepiny odbywały się o północy, kiedy to pannę młodą prowadzono do bocznej izby, śpiewając przy tym najstarszą pieśń weselną Oj, chmielu, chmielu… Potem druhny zdejmowały z głowy panny młodej wianek, ścinano jej warkocz lub skracano włosy, a starsze zamężne kobiety nakładały czepiec. Czepiec weselny, z białego płótna, misternie haftowany, najczęściej był podarunkiem od matki chrzestnej. Brat panny młodej lub najstarszy drużba wręczał go starościnie. Umieszczony na głowie, naznaczony znakiem krzyża, stawał się atrybutem małżeństwa.
W literaturze oczepiny opisywane są nie tylko jako symboliczna część uroczystości weselnej, ale również jako ważne wydarzenie w życiu panny młodej. Dziewczyna wychodząca za mąż poprzez obrzęd oczepin zyskiwała świadomość zmiany, która nadchodziła w jej życiu. Znakiem tego w czasie oczepin panna młoda płakała w tęsknocie za panieńskim okresem życia, jak również w obawie przed tym, co ją czeka w okresie małżeństwa.
Oczepiny najczęściej rozgrywały się późnym wieczorem. Zamężne kobiety zabierały wtedy pannę młodą do innego pomieszczenia, usadawiały ją na ławie, stołku bądź skrzyni i ściągały jej wianek. W rytuale oczepin, który stanowił swoisty akt inicjacji małżeńskiej, brały udział wyłącznie kobiety.
